آتش‌بس در آریزونا، فرصت در خاورمیانه؛ وقتی توقف یک معدن، اقتصاد تحریم‌شده را به بازی برمی‌گرداند. پروژه مس «ریزالوشن» در ایالت آریزونا، با ذخایری معادل ۱۸ میلیون تن،...

معدنی ها /آتش‌بس در آریزونا، فرصت در خاورمیانه؛ وقتی توقف یک معدن، اقتصاد تحریم‌شده را به بازی برمی‌گرداند. پروژه مس «ریزالوشن» در ایالت آریزونا، با ذخایری معادل ۱۸ میلیون تن، به‌عنوان یکی از قطب‌های آینده‌نگرانه آمریکا برای پاسخ به بحران جهانی مس شناخته می‌شد؛ اما حالا با حکم قاضی فدرال مبنی بر توقف موقت انتقال زمین به ریو تینتو و بی‌اچ‌پی، تمام نقشه‌های واشنگتن برای بومی‌سازی زنجیره تأمین مس در معرض تعلیق قرار گرفته است.

در حالی‌که آمریکا در حال از دست دادن یک قطب بالقوه تأمین مس است، چشم‌انداز بازار جهانی به‌سمت افزایش وابستگی به منابع موجود در کشورهای کمتر تحت نفوذ ایالات متحده می‌چرخد. در رأس این فهرست، ایران با ذخایر قابل توجه و زیرساخت‌های در حال توسعه قرار دارد. هرچند صادرات مس ایران به‌دلیل تحریم‌ها با چالش‌های جدی روبه‌روست، اما تحولات اخیر، معادله‌ای جدید پیش‌روی بازار قرار داده‌اند: وقتی تقاضا جهانی است و منابع محدود، تحریم‌ها از نظر اقتصادی کارایی خود را از دست می‌دهند.

قیمت جهانی مس در سال ۲۰۲۵ روندی صعودی داشته و از سطح روانی ۱۰ هزار دلار عبور کرده است. توقف پروژه آریزونا، و همچنین افت صادرات اندونزی، عرضه جهانی را بیش از پیش فشرده کرده است. اکنون خریداران آسیایی و اروپایی، که در گذشته به‌راحتی با تأمین‌کنندگان متنوع کار می‌کردند، ناچار به تجدیدنظر در سیاست‌های خرید و واردات هستند. در این شرایط، ایران—even under sanctions—به گزینه‌ای بازگشتی تبدیل می‌شود.

بدیهی است که بدون اصلاح ساختارهای بانکی، لجستیکی و دیپلماتیک، ایران نمی‌تواند از این خلأ حداکثر بهره‌برداری را انجام دهد. اما همان‌گونه که تجربه نفت نشان داده، بازار راه خود را پیدا می‌کند؛ آن‌هم وقتی که منابع جایگزین یا امن، در کوتاه‌مدت وجود ندارند. این توقف ناگهانی در آریزونا، بیش از آن‌که برای محیط‌زیست یا اقوام بومی یک پیروزی باشد، برای تولیدکنندگان فلزات در ایران یک فرصت استراتژیک است؛ اگر آن را درک کنند.