معدنی ها /فائزه پناهی؛ تنش‌های تجاری میان چین و بزرگ‌ترین غول معدنی جهان وارد مرحله‌ای تازه شده است، چین که ۷۵ درصد سنگ‌آهن دریابرد جهان را مصرف می‌کند، به شرکت‌های فولادی و تجار داخلی دستور داده است خرید محموله‌های دلاری BHP استرالیا را به‌طور موقت متوقف کنند.
این تصمیم که به گزارش بلومبرگ از سوی شرکت دولتی China Mineral Resources Group (CMRG) ابلاغ شده، نه‌تنها یک حرکت تاکتیکی در نزاع بر سر قیمت‌گذاری تلقی می‌شود، بلکه پیام روشنی به بازارهای جهانی داردو آن این است که پکن دیگر نمی‌خواهد صرفاً «بزرگ‌ترین مشتری» باشد، بلکه می‌خواهد «قیمت‌گذار اصلی» باشد.
این توقف خرید در حالی رخ می‌دهد که BHP اخیراً از افت شدید سود سالانه خود خبر داده و سود خالص این شرکت به پایین‌ترین سطح در پنج سال گذشته رسیده است. ضعف تقاضای چین پیش‌تر ضربه سنگینی به قیمت‌های جهانی سنگ‌آهن وارد کرده بود و اکنون با تعلیق محموله‌های BHP، احتمال سقوط بیشتر قیمت‌ها و تغییر معادلات عرضه و تقاضا جدی‌تر شده است.
در واقع چین از سال ۲۰۲۲ با ایجاد نهاد CMRG عملاً دست به مهندسی یکپارچه‌سازی خرید زد تا بتواند در مذاکرات با بزرگ‌ترین صادرکنندگان، از جمله BHP و ریو تینتو، اهرم فشار بیشتری داشته باشد و اختلاف اخیر از جیمبل‌بار بلِند فاینز آغاز شد؛ جایی که پکن خواهان شروط جدید در قراردادهای بلندمدت بود اما شرکت استرالیایی حاضر به عقب‌نشینی نشد. حالا محدودیت فقط یک محصول خاص نیست، بلکه کل محموله‌های دلاری BHP را هدف گرفته است.
این کشمکش پیامدهای ژئوپلیتیک نیز دارد، استرالیا طی سال‌های اخیر بارها با چین بر سر موضوعات سیاسی و امنیتی درگیر بوده است و حالا تجارت سنگ‌آهن شریان حیاتی اقتصاد استرالیا به ابزار فشار بدل شده است که اگر این ممنوعیت ادامه یابد، ضربه‌ای جدی به درآمدهای صادراتی کانبرا وارد می‌کند و توازن قدرت در بازار جهانی را به سود چین تغییر می‌دهد.
اما از منظر بازار، حرکت چین را می‌توان «شوک هشدار» توصیف کرد؛ نه تنها برای BHP بلکه برای همه صادرکنندگان بزرگی که سال‌ها از عطش فولاد چین سود برده‌اند. سرمایه‌گذاران باید منتظر نوسانات شدیدتر در بازار سنگ‌آهن باشند، چرا که هر تصمیم پکن می‌تواند میلیون‌ها تن تقاضا را جابه‌جا کند.
در این میان، پرسش اساسی این است که BHP و دیگر رقبای استرالیایی تا چه اندازه قادر به مقاومت در برابر فشار چین خواهند بود؟ آیا مجبور به عقب‌نشینی و پذیرش قراردادهای جدید با قیمت‌گذاری نزدیک‌تر به خواست پکن می‌شوند یا ترجیح می‌دهند با کاهش فروش به چین، بازارهای جایگزین را جست‌وجو کنند؟ پاسخ به این پرسش می‌تواند سرنوشت یکی از بزرگ‌ترین زنجیره‌های کالایی جهان را در سال‌های آینده رقم بزند.
در نهایت این که توقف خرید سنگ‌آهن BHP توسط چین تنها یک مناقشه تجاری نیست؛ این نقطه عطفی است در جنگ پنهان برای تعیین اینکه چه کسی فرمان قیمت‌گذاری منابع استراتژیک جهان را در دست خواهد داشت.reuters