معدنی ها / فائزه پناهی؛ در چند هفته اخیر بازار فولاد ایران شاهد افزایش چشمگیر و بیسابقهای در قیمتها بوده است؛ بر اساس گزارشهای موجود، قیمت محصولات فولادی در شش ماه گذشته حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است. بهطور متوسط، قیمت میلگرد در کارخانهها از ۲۲,۵۰۰ تومان در خرداد ماه به ۲۹,۸۰۰ تومان در آذر ماه رسیده است، که نشاندهنده رشد حدود ۴,۰۰۰ تومانی است.
یکی از دلایل اصلی این افزایش قیمت، عرضه فولاد در بورس کالاست. حامد ضیایی، رئیس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سازههای فولادی ایران، اظهار داشته است که عرضه اقلامی مانند فولاد در بورس، بهدلیل زمانبر بودن تحویل کالا و تأثیر تصمیمات سلیقهای، میتواند به افزایش قیمتها منجر شود.
علاوه بر این، کاهش تولید فولاد توسط برخی کشورها، افزایش قیمت مواد اولیه و نقش واسطهها و دلالان در بازار، از دیگر عواملی هستند که به افزایش قیمت فولاد در ایران دامن زدهاند. بهعنوان مثال، کاهش تولید فولاد در چین و افزایش نرخ ارز، تأثیر مستقیمی بر بازار داخلی داشته است.
موضوع اما اینجاست که افزایش قیمت فولاد تأثیر مستقیمی بر صنایع وابسته، بهویژه صنعت ساختوساز، داشته است. با توجه به سهم قابل توجه فولاد در هزینههای ساخت، افزایش قیمت آن میتواند منجر به افزایش هزینههای ساختوساز و در نهایت قیمت نهایی مسکن شود. این موضوع میتواند بر توان خرید مردم تأثیر منفی بگذارد و رکود بیشتری را در بازار مسکن ایجاد کند.
هر چند در این ماجرا دولت ابزارهای کنترلی خود را بهکار گرفته است. معمولاً زمانی که نرخ محصولات فولادی در بازار داخلی از نرخ صادراتی آن بالاتر میرود، دولت اقدام به اجرای سیاستهای کنترلی میکند. این سیاستها از حدود دو ماه پیش فعال شدهاند و هدف آنها کنترل و تعدیل قیمتها در بازار داخلی است؛ نکته این است که هر چند اقدامات کنترلی دولت میتواند بهتعدیل قیمتها کمک کند، اما نیازمند برنامهریزی دقیق و همکاری همهجانبه از سوی تولیدکنندگان و نهادهای مرتبط است.